Dàn ý chi tiết cho bài Người lái đò sông Đà

Tổng hợp những bài viết hay nhất

3. DÀN Ý HÌNH TƯỢNG NGƯỜI LÁI ĐÒ

– Là người tinh thạo trong nghề nghiệp+ Ông lão nắm vững qui luật khắc nghiệt của dòng thác sông Đà “ Nắm chắc quy luật của thần sông thần đá ” .+ Ông thuộc lòng những đặc thù địa hình của Sông Đà “ nhớ tỉ mỉ như đóng đanh vào toàn bộ những luồng nước của toàn bộ những con thác hiểm trở ”, Sông Đà “ như một thiên anh hùng ca mà ông đò thuộc đến cả những cái chấm than, chấm câu và những đoạn xuống dòng ” .– Là người trí dũng tuyệt vời : Ông sẵn sàng chuẩn bị đương đầu với thác dữ, chinh phục “ cửa tử ”, “ cửa sinh ”, vượt qua trận thuỷ chiến với đá chìm, đá nổi, với những trùng vi thạch trận và phòng tuyến đầy nguy khốn. Ông lái đò vượt qua bằng những hành vi táo bạo và chuẩn xác. Ông hiện lên như một vị chủ huy dày dạn kinh nghiệm tay nghề :+ Ở trùng vây thứ nhất : thần sông dàn ra năm cửa đá thì có đến bốn cửa tử, cửa sinh duy nhất nằm sát bờ trái và huy độg hết sức mạnh của sóng thác đánh vỗ mặt con thuyền. Luồng tuy nhiên hung tợn “ liều mạng vào sát nách mà đá trái, mà thúc gối vào bụng và hông thuyền ”. Thậm chí còn đánh đòn tỉa, đánh đòn âm … nhưng người lái đò bình tĩnh giữ chắc mái chèo giúp con thuyền “ khỏi bị hất khỏi bờm tuy nhiên trận địa phóng thẳng vào mình ”. Ngay cả lúc bị trúng đòn hiểm, mặt méo bệch đi nhưng ông vẫn tỉnh táo chỉ huy con thuyền lướt đúng vào luồng sinh .+ Ở trùng vây thứ 2, dòng sông đã đổi khác sơ đồ phục kích và cả giải pháp. Vòng vây thứ 2 này tăng thêm nhiều cửa tử để đánh lừa con thuyền vào. Cửa sinh lại sắp xếp lệch qua phía bờ hữu ngạn. Nhưng ông đò đã “ nắm chắc quy luật của thần sông thần đá ” nên lập tức cũng biến hóa giải pháp theo, nhận ra cạm bẫy của bọn thuỷ quân nơi cửa ải nước này. Ông không tránh mặt mà đưa con thuyền cưỡi lên sóng thác ” “ cưỡi lên thác Sông Đà, phải cưỡi đến cùng như thể cưỡi hổ ”. “ Nắm chắc được cái bờm sóng đúng luồng rồi, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà lái miết một đường chéo vào cửa đá ấy ”. Người lái đò tả xung, hữu đột như một chiến tướng dày dạn kinh nghiệm tay nghề trận mạc có thừa lòng quả cảm đã đưa được con thuyền vượt qua tập đoàn lớn cửa tử khiến cho những bộ mặt đá hung hăng dữ tợn phải xanh lè, tuyệt vọng .+ Ở trùng vây thứ 3, thạch trận ít cửa tử hơn những bên phải bên trái đều là luồng chết cả, cửa sinh lại nằm giữa lòng sông và bọn đá hậu vệ canh giữ. Nhưng ông đò không hề giật mình trước mưu mô hiểm độc của bọn chúng, liên tục chỉ huy con thuyền vượt qua trùng vây thứ 3 .

– Là người tài hoa nghệ sĩ:

Xem thêm: Đồ án Máy ép thủy lực.

+ Ông cạnh tranh đối đầu với ghềnh thác cuồng bạo bằng sự tự tin, từ tốn nghệ sĩ. Tay lái linh động, khôn khéo, tài hoa như một nghệ sĩ trên sông nước : “ ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến ”, “ Vút, vút … thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước ”. Dưới bàn tay chèo lái điêu luyện của ông con thuyền đã hoá thành con tuấn mã hiểu ý chủ – khi thì khôn khéo tránh mặt luồng sóng dữ, khi thì phóng thẳng vào cửa đá có 3 tầng cổng “ cánh mở, cánh khép ”. Con thuyền như bay trong khoảng trống, ông đò luôn nhìn thử thách bằng cái nhìn giản dị và đơn giản mà lãng mạn .+ Sau cuộc vượt thác nguy hiểm, ông đò lại có phong thái thư thả của một nghệ sĩ “ Đêm ấy nhà đò đốt lửa trong hang đá, nước ống cơm lam và toàn buôn chuyện về cá anh vũ, cá dầm xanh … ” .==> Đây là hình ảnh về một người lao động mới mang vẻ đẹp khác thường. Người lái đò hiện lên như thể vị chỉ huy dày dạn kinh nghiệm tay nghề, tài trí và luôn có phong thái từ tốn pha chút nghệ sĩ. Ông chỉ huy cuộc vượt thác một cách tài tình, khôn ngoan và biết nhìn thử thách đó qua bằng cái nhìn giản dị và đơn giản mà không thiếu vẻ lãng mạn. Hình ảnh ông lái đò cho thấy Nguyễn Tuân đó tìm được nhân vật mới cho mình, những con người đáng trân trọng, đáng ngợi ca, không thuộc những tầng lớp thượng lưu đài các một thời vang bóng mà ngay trong quần chúng lao động thông thường xung quanh ta. Qua hình tượng người lái đò sông Đà, nhà văn muốn phát biểu ý niệm : người anh hùng không phải chỉ có trong chiến đấu mà còn có trong đời sống lao động thường ngày .– Đoạn văn tả trận thủy chiến, tập trung chuyên sâu khắc họa hình tượng ông lái đò một lần nữa cho thấy sự uyên bác, lịch sự của Nguyễn Tuân. ở đây có tri thức, có ngôn từ sôi động của quân sự chiến lược, thể thao, võ thuật, điện ảnh …

4. NGHỆ THUẬT

– Những ví von, so sánh, liên tưởng, tưởng tượng độc lạ, giật mình và rất mê hoặc của tác giả .– Ngôn ngữ phong phú, sôi động, giàu hình ảnh và có sức quyến rũ cao .– Câu văn có nhịp điệu, lúc thì quay quồng, mau lẹ, khi thì chậm rãi, như tãi ra để diễn đạt vẻ đẹp trữ tình rất nên thơ của con sông .

5. CHỦ ĐỀ :

Qua hình tượng sông Đà và người lái đò, Nguyễn Tuân muốn bộc lộ niềm yêu dấu thiết tha với vạn vật thiên nhiên quốc gia và ngợi ca những con người lao động – chất vàng mười của đời sống .

(Nguồn :https://camnangbep.com/dan-y-bai-nguoi-lai-do-song-da-1637992937/)

Tổng hợp những bài viết hay nhất 2

Dàn ý hình tượng Người lái đò sông Đà - Mẫu 4

I. Mở bài

Nguyễn Tuân là một trong những cây bút tiêu biểu của văn xuôi hiện đại. Nói đến ông, người ta nghĩ ngay đến một nhà văn tài hoa, uyên bác và có một cách diễn đạt rất độc đáo.

Người lái đò sông Đà là một tùy bút thành công của Nguyễn Tuân, được rút từ tập tùy bút Sông Đà. Hình tượng nổi lên trong tùy bút đó là hình tượng người lái đò. Dưới ngòi bút của Nguyễn Tuân, người lái đò trở thành một nghệ sĩ trong nghệ thuật vượt thác ghềnh. Chỉ có những nghệ sĩ, những kẻ tài hoa tài tử trở thành nhân vật trong tác phẩm của Nguyễn Tuân.

II. Thân bài

A. HÌNH TƯỢNG NHÂN VẬT

1. Giới thiệu khái quát

- Đó là một cụ già 70 tuổi người Tây Bắc có cái đầu bạc quắc thước, một thân hình cao to và gọn quánh như chất sừng chất mùn và đôi cánh tay còn trẻ tráng quá.

- Ông là một con người từng trải, hiểu biết rất thành thạo trong nghề lái đò, thành thạo đến mức sông Đà, đối với ông lái đò ấy, như một trường thiên anh hùng ca mà ông đã thuộc đến cả cái chấm than, chấm câu và những đoạn xuống dòng. Trên dòng sông Đà, ông xuôi, ông ngược hơn một trăm lần rồi, chỉnh tay giữ lái độ sáu chục lần... Cho nên ông có thể bằng cách lấy mắt mà nhớ tỉ mỉ như đóng đanh vào lòng tất cả những luồng nước của tất cả những con thác hiểm trở...

2. Để khắc họa vẻ đẹp người lao động - người nghệ sĩ qua hình tượng ông lái đò sông Đà, nhà văn Nguyễn Tuân đã sáng tạo ra một cuộc vượt thác sông Đà của ông qua ba trùng vi thạch trận. Một số chi tiết nêu bật cái dũng mãnh, tỉnh táo, sự trầm tĩnh, khôn ngoan của người lái đò khi vượt thác sông Đà:

Vòng thứ nhất

- Ông đò hai tay giữ mái chèo khỏi bị hất lên khỏi sóng trận địa phóng thẳng vào mình.

- Nhưng Ông đò cố nén vết thương, hai chân vẫn kẹp chặt lấy buồng lái, mặt méo bệch đi như cái luồng sóng đánh hồi lùng, đánh đòn tỉa, đánh đòn âm vào chỗ hiểm (...) trên cái thuyền sáu bơi chèo vẫn nghe rõ tiếng chỉ huy ngắn gọn tỉnh táo của người cầm lái.

Không một phút nghỉ tay, nghỉ mát, phải phá luôn vòng vây thứ hai...

- Ông lái đò nắm chắc binh pháp của thần sông thần đá. Ông đã thuộc quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm trở này.

... ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đứng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà lái miết một đường chéo về phía cửa đá ấy. Bốn năm bọn thủy quân cửa ải nước bên bờ trái liên xô ra định níu thuyền lôi vào tập đoàn cửa tử. Ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến.

Trùng vây thứ ba nữa ít cửa hơn, bên phải bên trái đều là luồng chết cả. Cứ phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa do... Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong... Thế là hết thác.

- Sau khi vượt thác, người lái đò trở lại phong thái ung dung của một nghệ sĩ:

Đêm ấy nhà đò đốt lửa trong hang đá, nướng ống cơm lam và toán bàn tán về cá anh vũ, cá dầm xanh... Cũng chả thấy ai bàn thêm một lời nào về cuộc chiến thắng vừa qua...

B. NGHỆ THUẬT XÂY DỰNG HÌNH TƯỢNG NHÂN VẬT

1. Nhân vật chính điện trong các sáng tác của Nguyễn Tuân thường được mô tả như những con người tài hoa nghệ sĩ. Ở bài tùy bút này, ông lái đò trở thành một nghệ sĩ tài ba trong nghệ thuật vượt thác sông Đà.

2. Mỗi trang viết của Nguyễn Tuân đều thể hiện sự tài hoa, uyên bác. Ở bài tùy bút này, cái tài hoa, uyên bác của nhà văn được thể hiện ở nhiều mặt.

- Nhà văn đã sử dụng những tri thức về địa lí, lịch sử, nghệ thuật quân sự, võ thuật, hội họa, điêu khắc, điện ảnh... khi miêu tả thiên nhiên và sự điêu luyện của người lái đò. Tổng hợp những tinh hoa của các loại hình nghệ thuật vào tùy bút của mình là nét hiện đại của tùy bút Nguyễn Tuân.

- Ngôn từ phong phú, điêu luyện: đôi cánh tay trẻ tráng, lái miết một đường chéo, đè sấn lên mà chặt đôi ra, ghì cương lái...

C. QUAN NIỆM VỀ NGƯỜI LAO ĐỘNG CỦA TÁC GIẢ

1. Hình dáng người lái đò sông Đà hiện qua ngòi bút của Nguyễn Tuân như một người lao động đầy trí dũng và một nghệ sĩ trong nghệ thuật vượt thác, leo ghềnh. Người lái đò Sông Đà là một nhân vật chính diện của Nguyễn Tuân – những con người tài hoa nghệ sĩ ở đây có nghĩa rộng: không chỉ là những người làm nghệ thuật mà bao gồm cả những người làm nghề không dính dáng gì đến nghệ thuật, nhưng tất cả đều đạt tới trình độ nghệ thuật tinh vi điêu luyện. Người lái đò sông Đà, trong quan niệm của Nguyễn Tuân, cũng chính là một nghệ sĩ, không phải là người chở đò thông thường, mà đạt tới trình độ cao cường đầy tài hoa mà tác giả gọi là “tay lái hoa”.

2. Nguyễn Tuân cũng ngụ ý rằng chủ nghĩa anh hùng đâu chỉ có ở chiến trường mà ở ngay trong cuộc sống của nhân dân ta, đang vật lộn với thiên nhiên vì miếng cơm manh áo. Trí dũng tài ba không phải tìm ở đâu, mà ở ngay những người dân lao động bình thường. Người lái đò sông Đà là một biểu tượng của con người chiến thắng và chinh phục thiên nhiên.

III. Kết bài

Qua hình tượng người lái đò, Nguyễn Tuân bày tỏ quan niệm về con người. Con người, bất kể địa vị nghề nghiệp gì, nếu hết lòng và thành thạo với công việc của mình thì bao giờ cũng đáng trọng. Chính Nguyễn Tuân cũng là một người hết mình và tài ba trong nghề văn.

Cũng qua bài tùy bút Người lái đò sông Đà, người đọc thấy rõ tấm lòng nặng nghĩa với cuộc đời, với cái đẹp, với non sông đất nước của Nguyễn Tuân.

(Nguồn: https://download.vn/dan-y-hinh-tuong-nguoi-lai-do-song-da-49759)

Tổng hợp những bài viết hay nhất 3

Dàn ý hình tượng Người lái đò sông Đà - Mẫu 4

I. Mở bài

Nguyễn Tuân là một trong những cây bút tiêu biểu của văn xuôi hiện đại. Nói đến ông, người ta nghĩ ngay đến một nhà văn tài hoa, uyên bác và có một cách diễn đạt rất độc đáo.

Người lái đò sông Đà là một tùy bút thành công của Nguyễn Tuân, được rút từ tập tùy bút Sông Đà. Hình tượng nổi lên trong tùy bút đó là hình tượng người lái đò. Dưới ngòi bút của Nguyễn Tuân, người lái đò trở thành một nghệ sĩ trong nghệ thuật vượt thác ghềnh. Chỉ có những nghệ sĩ, những kẻ tài hoa tài tử trở thành nhân vật trong tác phẩm của Nguyễn Tuân.

II. Thân bài

A. HÌNH TƯỢNG NH N VẬT

1. Giới thiệu khái quát

- Đó là một cụ già 70 tuổi người Tây Bắc có cái đầu bạc quắc thước, một thân hình cao to và gọn quánh như chất sừng chất mùn và đôi cánh tay còn trẻ tráng quá.

- Ông là một con người từng trải, hiểu biết rất thành thạo trong nghề lái đò, thành thạo đến mức sông Đà, đối với ông lái đò ấy, như một trường thiên anh hùng ca mà ông đã thuộc đến cả cái chấm than, chấm câu và những đoạn xuống dòng. Trên dòng sông Đà, ông xuôi, ông ngược hơn một trăm lần rồi, chỉnh tay giữ lái độ sáu chục lần... Cho nên ông có thể bằng cách lấy mắt mà nhớ tỉ mỉ như đóng đanh vào lòng tất cả những luồng nước của tất cả những con thác hiểm trở...

2. Để khắc họa vẻ đẹp người lao động - người nghệ sĩ qua hình tượng ông lái đò sông Đà, nhà văn Nguyễn Tuân đã sáng tạo ra một cuộc vượt thác sông Đà của ông qua ba trùng vi thạch trận. Một số chi tiết nêu bật cái dũng mãnh, tỉnh táo, sự trầm tĩnh, khôn ngoan của người lái đò khi vượt thác sông Đà:

Vòng thứ nhất

- Ông đò hai tay giữ mái chèo khỏi bị hất lên khỏi sóng trận địa phóng thẳng vào mình.

- Nhưng Ông đò cố nén vết thương, hai chân vẫn kẹp chặt lấy buồng lái, mặt méo bệch đi như cái luồng sóng đánh hồi lùng, đánh đòn tỉa, đánh đòn âm vào chỗ hiểm (...) trên cái thuyền sáu bơi chèo vẫn nghe rõ tiếng chỉ huy ngắn gọn tỉnh táo của người cầm lái.

Không một phút nghỉ tay, nghỉ mát, phải phá luôn vòng vây thứ hai...

- Ông lái đò nắm chắc binh pháp của thần sông thần đá. Ông đã thuộc quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm trở này.

... ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đứng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà lái miết một đường chéo về phía cửa đá ấy. Bốn năm bọn thủy quân cửa ải nước bên bờ trái liên xô ra định níu thuyền lôi vào tập đoàn cửa tử. Ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến.

Trùng vây thứ ba nữa ít cửa hơn, bên phải bên trái đều là luồng chết cả. Cứ phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa do... Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong... Thế là hết thác.

- Sau khi vượt thác, người lái đò trở lại phong thái ung dung của một nghệ sĩ:

Đêm ấy nhà đò đốt lửa trong hang đá, nướng ống cơm lam và toán bàn tán về cá anh vũ, cá dầm xanh... Cũng chả thấy ai bàn thêm một lời nào về cuộc chiến thắng vừa qua...

B. NGHỆ THUẬT X Y DỰNG HÌNH TƯỢNG NH N VẬT

1. Nhân vật chính điện trong các sáng tác của Nguyễn Tuân thường được mô tả như những con người tài hoa nghệ sĩ. Ở bài tùy bút này, ông lái đò trở thành một nghệ sĩ tài ba trong nghệ thuật vượt thác sông Đà.

2. Mỗi trang viết của Nguyễn Tuân đều thể hiện sự tài hoa, uyên bác. Ở bài tùy bút này, cái tài hoa, uyên bác của nhà văn được thể hiện ở nhiều mặt.

- Nhà văn đã sử dụng những tri thức về địa lí, lịch sử, nghệ thuật quân sự, võ thuật, hội họa, điêu khắc, điện ảnh... khi miêu tả thiên nhiên và sự điêu luyện của người lái đò. Tổng hợp những tinh hoa của các loại hình nghệ thuật vào tùy bút của mình là nét hiện đại của tùy bút Nguyễn Tuân.

- Ngôn từ phong phú, điêu luyện: đôi cánh tay trẻ tráng, lái miết một đường chéo, đè sấn lên mà chặt đôi ra, ghì cương lái...

C. QUAN NIỆM VỀ NGƯỜI LAO ĐỘNG CỦA TÁC GIẢ

1. Hình dáng người lái đò sông Đà hiện qua ngòi bút của Nguyễn Tuân như một người lao động đầy trí dũng và một nghệ sĩ trong nghệ thuật vượt thác, leo ghềnh. Người lái đò Sông Đà là một nhân vật chính diện của Nguyễn Tuân – những con người tài hoa nghệ sĩ ở đây có nghĩa rộng: không chỉ là những người làm nghệ thuật mà bao gồm cả những người làm nghề không dính dáng gì đến nghệ thuật, nhưng tất cả đều đạt tới trình độ nghệ thuật tinh vi điêu luyện. Người lái đò sông Đà, trong quan niệm của Nguyễn Tuân, cũng chính là một nghệ sĩ, không phải là người chở đò thông thường, mà đạt tới trình độ cao cường đầy tài hoa mà tác giả gọi là “tay lái hoa”.

2. Nguyễn Tuân cũng ngụ ý rằng chủ nghĩa anh hùng đâu chỉ có ở chiến trường mà ở ngay trong cuộc sống của nhân dân ta, đang vật lộn với thiên nhiên vì miếng cơm manh áo. Trí dũng tài ba không phải tìm ở đâu, mà ở ngay những người dân lao động bình thường. Người lái đò sông Đà là một biểu tượng của con người chiến thắng và chinh phục thiên nhiên.

III. Kết bài

Qua hình tượng người lái đò, Nguyễn Tuân bày tỏ quan niệm về con người. Con người, bất kể địa vị nghề nghiệp gì, nếu hết lòng và thành thạo với công việc của mình thì bao giờ cũng đáng trọng. Chính Nguyễn Tuân cũng là một người hết mình và tài ba trong nghề văn.

Cũng qua bài tùy bút Người lái đò sông Đà, người đọc thấy rõ tấm lòng nặng nghĩa với cuộc đời, với cái đẹp, với non sông đất nước của Nguyễn Tuân.

(Nguồn: https://download.vn/dan-y-hinh-tuong-nguoi-lai-do-song-da-49759)

Phần 1:

Con sông Đà hùng vĩ, hung bạo và con sông Đà trữ tình, thơ mộng.

*Con sông Đà hùng vĩ, hung bạo:

Nó thể hiện qua bốn yếu tố

- Vách đá sông Đà:

[​IMG]

+Cao và sâu: Cụm từ "vách thành" làm liên tưởng đến trước mắt người đọc hình ảnh hai bờ sông Đà vách đá như thành cao, vực thẳm như hào sâu vừa sừng sững vừa hun hút. Độ cao của bờ sông Đà còn được Nguyễn Tuân miêu tả qua những chi tiết như: "Mặt sông chỗ ấy đúng lúc ngọ mới có mặt trời.. vừa tắt phụt đèn điện". Đây là cách so sánh rất độc đáo, rất Nguyễn Tuân, liên tưởng cái hoang sơ của vùng Tây Bắc với cái hiện đại của thị thành. Vừa tạo nên bất ngờ thú vị, vừa tạo cho người đọc cảm giác rợn ngợp trước vẻ đẹp vừa kì vĩ vừa dữ dội của thiên nhiên.

+Vách đá rất hẹp: "Có vách đá thành chet lòng sông Đà.. vọt từ bờ này sang bờ kia" cách miêu tả này gợi lên trước mắt người đọc những quãng sông nhỏ hẹp, âm u, tăm tối, tiềm ẩn những nguy hiểm cho người lái đò Tây Bắc. Sự hung bạo dữ dội còn thể hiện qua:

- Sóng nước sông Đà:

[​IMG]

+Cụm từ ngữ "dài hàng cây số nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió" với nhịp ngắt nhanh, dồn dập. Hình ảnh nối tiếp luôn chuyển cho nhau đã tái hiện sức mạnh dữ dội của nước, sóng, gió cùng với đá sông Đà.

+Điệp từ "xô" lặp lại ba lần gây ấn tượng với sự chuyển động khủng khiếp. Gợi liên tưởng đến những con sóng chồm lên nhau theo chiều ngang, vút lên nhau theo chiều dọc rồi đổ ập xuống.

+Từ láy "gùn ghè" thể hiện sự hung hãn, trái tính trái nết của dòng sông. Sự dữ dội ấy khiến ta nghĩ đến hình ảnh một chú ngựa dũng mãnh nhưng bất kham chưa được thuần hóa bởi mẹ thiên nhiên nơi thượng nguồn Tây Bắc. Nó tạo ra sự nguy hiểm khôn lường cho người lái đò bởi vì "quãng này mà khinh suất tay lái thì cũng dễ lật ngửa bụng thuyền ra". Tiếp theo sự dữ dội là những:

- Hút nước sông Đà:

[​IMG]

+Sức mạnh khủng khiếp: Hình ảnh so sánh "cái hút nước giống như cái giếng bê tông xoáy tít đáy", so sánh âm thanh "thở và kêu như cửa cống cái bị sặc, nước ặc ặc lên như rót dầu sôi vào" cho ta hình dung về một con quái vật đang giận dữ. Hệ quả của sức mạnh khủng khiếp ấy là:

+Là nguy hiểm khôn lường: Hình ảnh liên tưởng mép rìa của hút nước như "quãng đường vượt cáp ngoài bờ vực"

+Hình ảnh những con thuyền bị hút nước ấy hút vào "thuyền trồng ngay cây chuối ngược rồi vụt biến đi.. tan xác ở khuỷnh sông dưới" tạo cho người đọc cảm giác hãi hùng khi phải đi thuyền qua đấy. Không dừng lại ở đó, Nguyễn Tuân còn dẫn dụ người đọc chơi trò cảm giác mạnh khi hình dung một anh bạn quay phim táo bạo ngồi trên một chiếc thuyền thúng để lao vào xoáy nước ấy nhằm cung cấp cho người xem những thước phim cân não. Người xem sẽ sống trong cảm giác hãi hùng thật sự khi cảm thấy tay mình phải giữ chặt chiếc ghê như "ghì chặt lấy mép một chiếc lá rừng.. cái gậy đánh phèn". Nhưng thể hiện rõ nhất, hung hãn nhất của con sông Đà là những:

- Thác đá sông Đà:

[​IMG]

+Từ xa đã nghe thấy những âm thanh ghê rợn "tiếng nước réo gần mãi rồi réo to mãi lên.. giọng gằn mà chế nha.. với đàn trâu da cháy bừng bừng" đó là khúc nhạc của tự nhiên đang ở đỉnh điểm của cơn phấn khích, man dại. Dám lấy lửa để tự nước, dám lấy rừng để tả sông, Nguyễn Tuân thật sự đã cho thấy cái ngông, cái tài của mình.

+Khi đến gần thấy bọt tung trắng xóa cả một chân trời đá, câu văn gợi lên trước mắt người đọc một không gian sóng nước mênh mông và dữ dội đang chuyển động va chạm mãnh liệt ở tột đỉnh của sự giận dữ, sẵn sàng nghiền nát mọi thứ.

+Không những thế sông Đà còn thể hiện sự nham hiểm của mình qua cách bày thạch trận trên sông:

- >Sông Đà có đội quân đá hùng hậu hung hãn, đá ở đây không nằm, ngồi một cách lộn xộn mà "sông Đà đã giao nhiệm vụ cho mỗi hòn" như đá tướng, đá quân, đá tiền vệ, đá hậu vệ, bong ke chim, pháo đào đá nỗi. Hòn thì như sơ hở để dụ thuyền vào, hòn thì hất hàm hỏi chiếc thuyền xưng tên tuổi trước khi giao chiến, hòn thì như khiêu khích thách thức cái thuyền có giỏi thì đánh ngay vào. Hình dáng của lũ đá như lũ thủy quái, hòn thì "mặt ngỗ ngược" hòn thì mặt "nhăn nhúm, méo mó". Khi thuyền đã đi vào, sóng và đá như quân liều mạng nhổm cả dậy, xông lên vồ lấy thuyền "mà đá trái mà thúc gối vào bụng và hông thuyền"

- > Đội quân đá ấy cùng với sóng nước sông Đà lại được điều khiển bởi một chiến thuật vô cùng lão luyện và hiểm ác. Có đánh sáp lá cà, đánh khuýp quật vu hồi, có đánh tổng lực phối hợp với nước với thác, thác nước hò reo làm thanh viện để uy hiếp tinh thần đối phương. Chúng còn thực hiện những đòn chí mạng như: "Bẻ gãy cán chèo, đá trái thúc gối vào bụng và hông thuyền" nhằm tiêu diệt tất cả thuyền trưởng và thuyền thủ. Chiến thuật ấy còn được thể hiện qua việc bố trí binh pháp theo cửa sinh, cửa tử. Cửa sinh luôn thay đổi vị trí từ tả ngạn sang hữu hạn rồi cuối cùng nằm ngay ở giữa hòn đá hậu vệ của con thắc với mục đích khiến cho người lái đò không kịp trở tay.

*Con sông Đà trữ tình, thơ mộng:

[​IMG]

Bên cạnh tính cách hung bạo, tác giả còn thấy con sông mang một vẻ đẹp thơ mộng và trữ tình. Vẻ đẹp ấy được thể hiện qua ba góc nhìn:

- Đầu tiên là góc từ trên cao nhìn xuống:

+Dáng hình mềm mại: "Con sông tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình.. cuồn cuội mù khói núi Mèo đốt nương xuân" câu văn rất dài chỉ có một dấu phẩy kết hợp với điệp ngữ "tuôn dài" vừa gợi tả sinh động độ dài tưởng như bất tận của dòng sông vừa làm cho dòng sông trở nên êm đềm, mềm mại, kiều diễm và đầy nữ tính như mái tóc của một người con gái đẹp Tây Bắc, một áng tóc có cả mây trời, có hương sắc của hoa ban, hoa gạo lẫn cả khói sương mờ ảo, huyền hoặc của núi Mèo đốt nương xuân thật thơ mộng và trữ tình.

+Vẻ đẹp màu sắc của dòng nước huyền ảo theo mùa: Màu xanh ngọc bích trong trẻo khi mùa xuân đến, là màu nước lừ lừ chín đỏ mỗi độ mùa thu. Hình ảnh so sánh nước mùa thu như "da mặt một người bầm đi vì rượu bữa.. mỗi độ thu về" đã không chỉ làm hiện lên cái màu sắc đặc trưng của sông nước sông Đà mùa thu. Mà còn hé lộ cho ta thấy ẩn chứa bên trong dòng chảy êm ả của hạ lưu ấy lại tiềm ẩn một sức mạnh ghê gớm của con con sông trái tính, trái nết, thoắt hiền lành đấy nhưng bỗng chốc có thể gắt gỏng, thác lũ ngay đấy.

- Thứ hai là góc từ trong rừng đi ra:

+Tác giả thấy con sông Đà gợi cảm và đầm ấm, sự gợi cảm và đầm ấm của con sông Đà được tác Nguyễn Tuân so sánh việc gặp lại con sông như việc gặp lại một cố nhân, vì ở rừng đi cũng đã hơi lâu, đã thấy "thèm chỗ thoáng" nhưng khi con sông Đà hiện ra trước mắt với "bờ sông Đà, bãi sông Đà, chuồn chuồn bươm bươma trên sông Đà" tác giả như vỡ òa trong niềm vui sướng, xúc động. "Chao ôi, trông con sông vui.. nối lại chiêm bao đứt quãng" quả thật con sông Đà không chỉ có thắc lu, không chỉ biết hung bạo mà nó còn là một người bạn giàu tình nặng nghĩa. Có những quãng sông rất phẳng lặng, dòng chảy cứ lửng lờ như nhớ thương những hòn, thác đá xa xôi đã để lại trên thượng Tây Bắc. Lại có những quãng sông đã thật dễ thương, chầm chậm trôi đi như thể lắng nghe tiếng nối êm êm của người về xuôi.

+Tác giả còn cảm nhận con sông Đà có nét cổ kính, yên bình qua màu cái nắng tháng ba Đường thi "Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu" đó là cái nắng vàng tươi gợi cái đẹp vàng son của một thời vang vọng. Cái vẻ đẹp phẳng lặng, trong sáng, lấp lánh, hồn nhiên thật thanh bình.

- Thứ ba là góc nhìn khi đi thuyền trên sông:

+Tác giả nhìn thấy hai bờ sông Đà một vẻ đẹp hoang dại, hồn nhiên. Đoạn văn tả cảnh sông Đà bắt đầu từ câu "Thuyền tôi trôi trên sông Đà" một câu văn toàn thanh bằng, đẹp như một lời thơ tọa cảm xúc nhẹ nhàng, thư thái. Cảnh con thuyền lừ lừ trôi giữa một không gian tịnh không một bóng người chỉ có "cỏ gianh đồi nui đang ra những nõn búp", "đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương đêm" thật là thơ mộng. Cái lặng lẽ tuyệt đối của bờ sông cùng với phép so sánh "bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử", "sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa" như ru hồn người lạc vào một cảnh thiên thai nào đó.

- >Đoạn văn miêu tả vẻ đẹp trữ tình, thơ mộng của con sông Đà như một khúc nhạc nhẹ nhàng, êm ái. Như một bức tranh thủy mặc yên bình, giản dị. Quả thật đã mang đến cho người đọc những rung cảm tinh tế và sâu sắc.

Mọi người muốn tham khảo thêm các tác phẩm hay và chi tiết thì mọi người truy cập kênh YouTube Chuyên văn nhé!

(Nguồn :https://dembuon.vn/threads/dan-y-chi-tiet-nguoi-lai-do-song-da-nguyen-tuan.73599/)

‍

(Nguồn : https://hoctot.net.vn/phan-tich-bai-nguoi-lai-do-song-da)